عدد گویا : (ratioal number)
گویا صفت فاعلی
از مصدر گفتن می باشد و در ریاضی هر عدد کسری مانند
و
یا هر عددی که بتوان آن را به شکل یک کسر نوشت را یک عدد گویا
می نامیم. مانند 2- ، 0 ، 3+ ،2/3 -، 25/- که به ترتیب به
شکل کسرهای
می
توان نوشت.
به طور کلی هر
عددی که بتوان آنرا به صورت کسر نوشت، به طوریکه صورت و مخرج آن متعلق به اعداد صحیح باشند و مخرج
آن مخالف صفر باشد
یک عدد گویا می گویند.
مجموعه اعداد گویا را با حرف Q حرف اول کلمه ی Quotient به معنی «خارج قسمت» نمایش می دهند .
قرینه یک عدد گویا :
تساوی عددهای گویا :
نقطه A در هر شکل چه عدد ی را مشخص می کند ؟ بین این عددها چه ارتباطی وجود دارد؟
علامت یک کسر
در هر یک از شکل های بالا عدد متناظر با بردار آبی 5- می باشد . اگر بردار آبی را به قسمتهای مساوی تقسیم کنیم متناظر با هر قسمت میتوان یک تساوی نوشت . از تساوی با لا می توان نتیجه گرفت :
نکته:
1- بین هر دو عدد گویا بی شمار عدد گویا می توان یافت .
مثال:
بین دو
عدد گویا
سه عدد دیگر بنویسید .
|
|
|
|
|
ابتدا دو عدد را هم مخرج می کنیم . |
|
2-
اگر دو عدد گویاداشته
باشیم عدد گویا ی
بین
این دو عدد است یعنی
مثال
Å
بین دو عدد گویا چهار
عدد دیگر بنویسید .
حل :
3-
اگر دو
عدد گویا ی مساوی باشند ، آنگاه
(خاصیت طرفین وسطین)
مثال :
4- اگر کسری برابر صفر باشد ، صورت آن برابر صفر است .
مثال :
عدد
x
را بیابید به طوریکه حاصل
برابر صفر باشد .
حل
:
5-اگر کسری برابر یک باشد ، صورت و مخرج آن برابرند .
مثال :
عدد
x
را بیابید به طوریکه حاصل کسر
برابر یک باشد .
حل
:
6-
تقسیم عدد گویا :
(روش دور در دور نزدیک در نزدیک
)
مثال :
(روش دور در دور نزدیک در نزدیک
)
7-دو عدد گویا معکوس یکدیگرند ، هر گاه حاصل ضرب آن ها برابر یک باشد.
مثال
Å
معکوس یکدیگرند .
و
.
8-در
مورد کسر ها ی داریم
:
تست:
1_چه عددی در
ضرب
کنیم ، تا حاصل یک شود ؟
د)
|
ج) |
ب)
|
الف) |
2_ حاصل کسر
کدام گزینه است ؟
د) 7 |
ج) صفر |
ب) 7- |
الف) 2 |
3_ نصف
معکوس عدد گویای
برابر با :
د)
|
ج)
|
ب)
|
الف)
|
4_اگر مجموع
سه کسر برابر
کسر
باشد مقدار
a
برابر است با
(◦
≠
a)
د) 12 |
ج) 10 |
ب) 8 |
الف) 6 |
5_کدامیک از
کسرهای زیر از
کمتر است ؟
د)
|
ج)
|
ب)
|
الف) |
6_حاصل
عبارت
کدام گزینه است؟
د) 1 |
ج) صفر |
ب)
|
الف)
|